Poetic- Devices
Figure of speech
अलंकार ह्या शब्दाचा अर्थ ‘दागिना’ आहे. दागिने घातल्याने व्यक्तीच्या शरीराला शोभा येते. त्याच्या सौंदर्यात भर पडते. जी गोष्ट शरीराच्या बाबतीत तीच भाषेची भाषा अधिक परिणामकारक व आकर्षक करण्यासाठी कवी व लेखक जी चमत्कृतीपुर्ण रचना करतात त्या Devices ला भाषेचे अलंकार Figure of Speech म्हणतात .
A figure of speech is a total change from the ordinary form of expression, or the ordinary course of ideas to make a greater effect.
1. SIMILE:
Two objects of different kind are compared. They have a resemblance in at least one point introduced by words ‘like’, ‘as-as’. ( वाक्यात as , like किंवा so या शब्दांद्वारे तुलणा दाखविली असेल तर Simile नावाचा अलंकार होतो .) SIMILE म्हणजे उपमा अलंकार दोन वस्तुतील साम्य, सारखेपणाचं वर्णन केलेलं असते देचे उपमा अलंकार होतो.
१. सावळाच रंग तुझा पावसाळी नभापरी
Examples: 1)White as a feather and white as a cloud
2)We weave a dead man’s funeral shroud.
ii. And how their wives do hum like bees.
2. METAPHOR रुपक:
Two things are compared. The two things are spoken of as if they are one. सारखेपणा दाखविताना उपमेय व उपमान यात एकरुपता आहे, ती भिन्न नाहीत असे वर्णन असते. उदा..
1) लहान मूल म्हणजे मातीचा गोळा.
2) देह देवाचे मंदीर,
मुल व मातीचा गोळा, देह आणि मंदीर ह्यांना एकरुप मानले आहे. तुलना दर्शविणारे शब्द-सारखा, जसा तसाचा उपयोग नाही. ..’ Examples: 1. Small towns always remind of death.
ii. I ask not good fortune, I myself am good fortune.
3. ALLITERATION
Words beginning with the same consonant sound follow one another.
म्हणजे अनुप्रास. एखाद्या वाक्यात किंवा कवितेच्या चरणात एकाच अक्षराची पुनरावृत्ती होऊन त्यातील नादामुळे कवितेला लय प्राप्त होते तो अनुप्रास
१. सोसता सोसवेना संसाराचा ताप,
1 ) So soft so calm yet eloquent.
ii. Of cloudless climes and starry skies
iii. Weavers weaving at break of day, Why do you weave a garment so gay?
iv. In a small towns by the river, we all want to watch with the gods.
v. They hear no sound, the swell
is strong.
4. PERSONIFICATION
Non-living and non-human things are attributed human qualities.
निसर्गातील निर्जीव वस्तु सजीव आहेत अशी कल्पना करून ती मनुष्याप्रमाणे वागतात किंवा कृती करतात असे वर्णन जेथे असते तेथे चेतनगुणोक्ती.अलंकार,
उदा. १. चंदा को ढूंढने तारे निकल पड़े.
२. ती पहा मान उंचावून पाहणारी टेकडी.
३ )तिच्या पायाजवळून उड्या मारीत, गात जाणारा झरा.
1. The river has a soul.
ii.The river knows the immortality of water.
3) I am not cruel only truthful, the mirror said.
5. ANTITHESIS
Striking contrast of opposite ideas or sentiments is made in the same sentence.
परस्परविरोधी विचार, भावना, अर्थ व्यक्त करणारे शब्द एकत्र असतात. उदा. सर्व लोक बोलू लागले की कुणीच ऐकत नाही.
Examples: 1. Life and death, life and death.
ii. One shade the more, one ray the less.
3) The open window, shut with a bang.
PARADOX:
Two things which cannot exist together are assumed to exist together विरोधाभास.
ज्या दोन गोष्टी एकत्र असू शकत नाही त्या तश्या आहेत असे दाखविने .
Example: i. Still here I carry my old delicious burdens.
7. APOSTROPHE :
When direct addressed is made to the dead , the absent or a personified object or idea it is called an Apostrophe.(Non-living things, abstract ideas, absent persons are addressed as if they are present )
. निर्जीव वस्तुला, अमुर्त कल्पनेला किंवा निसर्गातील घटकाला ते सजीव आहेत असे समजुन त्यांना उद्देशून बोलणे.
उदा. सागरा प्राण तळमळला, ने मजशी ने परत मातृभुमीला .
O’Christ! It is the Inchcape Rock.
‘0 world’;’OFame!’;’O death’;’O liberty’,
8. EUPHEMISM
When unpleasant facts are presented in a pleasant form, it is called Euphemism. (Indirect or mild expression for one that is offensive or blunt.)
पर्यायोक्त अलंकार अप्रिय , अशुभ गोष्ट अप्रत्यक्ष व सौम्य रितीने सांगने .
1 ) तो सध्या सरकारचा पाहुणचार घेत आहे.
l) He has fallen asleep. (ie. He is dead)
2) He is no more.
9) Metonymy:
In a metonymy a word is used to represent a class or a category of things.
एखादया वर्गाचा प्रतिनिधी म्हणून त्या वर्गा तील एकाचा उल्लेख करणे . जसे खालील उदाहरणात chapati म्हणजे food.
ex: I see him drinking weak tea, eating a stale chapati.
10) Repetition:
When the same words are repeated, it is called Repetition. ( Repetition adds charm to the expression)
1) I had money, money, O!
2) High Tidy! Ho Tidy! High Tidy!
11) Interrogation:
Here a question is used instead of a statement for emphasis.
वाक्याच्या ऐवजी प्रश्न एखाद्या गोष्टीवर जोर देण्याकरीता .
ex: 1) Was it well or sorely spent !
2) Is anybody happier because you passed his way?
12) Climax
Things are described in ascending order.
घडलेल्या घटना चढत्या क्रमाने मांडणे व परिणाम साधणे
Ex – Done with indoor complaints , libraries, querulous criticism.
13) Anticlimax
A sudden descent from higher to lower order of ideas.
घटना उतरत्या क्रमाने मांडणे .
ex: I whimper no more , postpone no more, need nothing.
14 ) Onomatopieia :
Words form sound.
काही शब्द आवाजाचे वर्णन करतात .
ex- Down sunk the bell with a gurgling sound.
15) Pun
A word is with two meanings.
एकच शब्द वाक्यात दोन अर्थाने वापरल्या जाते.
ex: He hurries across the grey platform.
( Here grey means- plantform and old age of the father)
16) Inversion
Words are inverted. Words order have changed.
शब्दां चा क्रम बदललेला असतो .
ex- On the deck the Rover takes his stand.